Maelezo ya kivutio
Karsulae ni tovuti ya akiolojia huko Umbria, moja ya muhimu zaidi nchini Italia. Iko kilomita 4 kaskazini mwa mji mdogo wa San Gemini katika mkoa wa Terni. Kijiji cha Monteastrilli kiko karibu sana na Karsulae.
Wanahistoria wengi wanataja kuanzishwa kwa Karsulay hadi 300 KK, ingawa mabadiliko yake kuwa jiji kuu yalifanyika tu baada ya ujenzi wa barabara ya zamani ya Kirumi Via Flaminia mnamo 220-219 KK. Kabla ya hapo, makazi labda yalikuwa mahali pa kupumzika na mahali pa kuongeza maji kwa wasafiri, wafanyabiashara na askari. Tawi la magharibi la Via Flaminia liliendesha kando ya tambarare lenye vilima chini ya mlima wa Martani - eneo hili limekuwa na watu wengi tangu katikati ya Umri wa Shaba. Na tawi la mashariki liliunganisha miji ya Narni na Terni na kuishia Foligno, ambapo iliungana na tawi la mashariki.
Wakati wa enzi ya Mfalme Augustus, Carsulae alikua jiji kuu la Kirumi: hapo ndipo uwanja wa michezo, jukwaa kubwa na Jiwe la Jiwe la Trajan, ambalo sasa linajulikana kama Arch of San Damiano, lilijengwa. Katika maeneo ya karibu, kilimo kilikua haraka, ambayo ilileta ustawi na utajiri kwa jiji hilo. "Watalii" wengi walikuja Karsulai kutoka Roma yenyewe, ambao walivutiwa hapa na mandhari ya kichungaji, bafu ya mafuta ya madini, sinema, mahekalu na taasisi zingine za umma. Walakini, wakati miji mingine iliyokuwa ikipitia Via Flaminia ikiendelea kuwepo hadi leo, ni magofu tu yaliyosalia kutoka Karsulay - jiji liliachwa na haliwezi kujengwa tena. Jengo pekee ambalo lilijengwa hapa katika enzi ya Ukristo wa mapema katika karne ya 4 au 5 ni Kanisa la San Damiano, lililoko kwenye mlango wa kusini wa jiji. Kanisa lilijengwa kwa jamii ndogo ya watawa kwenye magofu ya jengo la kale la Kirumi.
Kwa karne nyingi, Karsulai ilitumika kama machimbo, ambayo vifaa vya ujenzi vilichukuliwa kwa ujenzi wa nyumba huko Spoleto na Cesi. Bado haijulikani kwa nini jiji liliachwa. Labda iliharibiwa wakati wa tetemeko la ardhi, au labda ukweli wote ni kwamba njia zenye biashara nyingi zilihamia tawi la mashariki la Via Flaminia, na jiji lilipoteza umuhimu wake.
Uchunguzi wa kwanza wa akiolojia ulifanywa huko Karsulai katika karne ya 16 kwa mpango wa Duke Federico Cesi, basi, katika karne ya 17, kazi iliendelea chini ya uongozi wa Papa Pius VI mwenyewe. Lakini mnamo 1951 tu, uchunguzi kamili wa eneo hilo na nyaraka za matokeo zilianza. Leo, hapa unaweza kuona ushahidi mwingi wa enzi zilizopita. Vipande vya barabara ya zamani ya Via Flaminia, bafu za Kirumi, birika ambalo maji ya kunywa yalihifadhiwa. Wakati mmoja kulikuwa na mahekalu mawili, yaliyoitwa "mahekalu mapacha" na yaliyowekwa wakfu kwa miungu miwili isiyojulikana ya Kirumi - mabaki tu ya mabaki yao. Jukwaa hilo, ambalo lilikuwa mraba kuu wa jiji, lilijengwa karibu na kanisa hilo, ambalo mambo ya ndani ya mstatili, kitovu cha kati na chapeli mbili za pembeni, zilizotengwa na safu za nguzo, zimenusurika. Kwenye mashariki ya Via Flaminia, kwenye shimo, unaweza kuona uwanja wa michezo uliojengwa kwa chokaa na matofali. Arch iliyotajwa hapo awali ya Trajan, ambayo leo inaitwa Arch ya San Damiano, hapo awali ilikuwa na matao matatu ya marumaru, ambayo ni moja tu ya kati iliyookoka. Wakati mmoja alisimama kwenye mlango wa kaskazini huko Karsulai.
Miongoni mwa magofu ya zamani, inafaa kuangazia mawe ya kaburi, moja ambayo labda yalikuwa ya familia mashuhuri ya Furia. Bamba la jina kutoka kwa jiwe la kaburi sasa limehifadhiwa kwenye jumba la kumbukumbu huko Palazzo Cesi katika mji wa Aquasparta. Mwishowe, hakika unapaswa kuona Kanisa la San Damiano, lililojengwa katika enzi ya Ukristo wa mapema kwenye magofu ya jengo la zamani la Kirumi, ambalo kusudi lake bado halijafahamika. Vipande vya jengo hili bado vinaonekana upande wa kusini wa kanisa. Katika karne ya 11, ukumbi na ukumbi wa ndani mbili ziliongezwa San Damiano.
